«Եկեղեցիների բազմությունը ծաղկեփնջի է նման»
ՀՈՎԱԿԻՄ եպիսկոպոս ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ (Մայր աթոռ Սուրբ Էջմիածնի միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժնի տնօրեն)
-Սրբազան, վատիկանյան սուրբ Պատարագը դեռ զրնգում է մեր ականջներում, խիստ բազմապատկված հոգևոր վիճակ էր` կաթոլիկ-առաքելական եկեղեցիների այդ համադրումն անչափ զորեղ էր. վերջինիս հետ ամեն մի հպումը վերարթնացում է պարգևում: Ինձ մի խնդիր, այնուհանդերձ, անչափ շատ է հետաքրքրում: Մեր առաքելական եկեղեցին, որ առավել պահպանողական է, եթե պետք լիներ, մեր Պատարագի մեջ կաթոլիկ տարրեր կներմուծե՞ր:
-Երջանկահիշատակ Գարեգին Ա-ն 1998-ին Հռոմում առաջնորդել է Խաչի թափորը և մի քարոզ ունի հայ եկեղեցու Խաչի թափորի ավանդության շուրջ, ուր ասում է` մեր պատմության ողջ ընթացքում մենք ազդել ենք և տարբեր ավանդություններից ազդվել ենք: Մեր եկեղեցին մշտապես մի սկզբունք ունի` միշտ հավատարիմ է առանցքային-սկզբունքային հարցերին, բայց նաև կողմ է երկխոսությանը:
-Հասկանալի է, բայց եթե պետք լիներ, մենք դուդուկ կներմուծեի՞նք մեր Պատարագի մեջ:
-Կաթոլիկ եկեղեցին Վատիկան-2 ժողովից հետո այլ փորձառություն է որդեգրել: Մեր եկեղեցին ունի այլ փորձառություն:
-Ի դեպ, մենք այդպես էլ չաշխարհաբարեցրինք մեր Պատարագը, շատերն այն կարծիքին են, որ գրաբարը սովորական հավատացյալին «անհասու» է, չնայած, իմ կարծիքով, Պատարագի գրաբարյան ոսկեղենիկը չպետք է շարժել:
-Երկրորդեմ՝ գոյություն ունեն տարբեր փորձառություններ: Գիտեք` մենք արևելյան եկեղեցի ենք, վատիկանյան եկեղեցին արևմտյան եկեղեցի է: Նրանք որոշակի տրանսֆորմացիաներ թույլ են տալիս:
-Բոլոր դեպքերում նույն մարմնում հայտնվեցինք:
-Գիտեք, վատիկանյան Պատարագի արարողությունը կրում էր էկումենիկ բնույթ: Էկումենիկ արարողությունների ժամանակ նման բաներ լինում են: Խրիմյան Հայրիկն ասում էր` եկեղեցիների բազմությունը ծաղկեփնջի է նման, որտեղ ամեն մի ծաղիկ ունի իր ուրույն բույրը, գույնը, գեղեցկությունը, պետք է այն պահպանել: Մի՛ մոռացեք՝ կաթոլիկ եկեղեցին բազմազգ եկեղեցի է, այն կարող է նման բան թույլ տալ, մենք չենք կարող:
Զրույցը`
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆԻ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
